Rvanje pravila - sva pravila, tehnike i rvački stilovi

Rvanje je jedan od najstarijih sportova borilačkog tipa, koji se razvijao kroz različite kulture i civilizacije, a uvek sa jednim ciljem - da testira snagu, tehniku i izdržljivost rvača.

Danas se rvanje praktikuje u različitim stilovima širom sveta, i svaki ima specifična pravila i tehnike. Kroz takmičenja na svim nivoima, od lokalnih do Olimpijskih igara, rvanje privlači takmičare i gledaoce koji uživaju u spoju fizičke sposobnostii i razvijenih taktičkih veština.

Pre nego pogledamo pravila ovog drevnog sporta, pogledajte realne tipove za tiket dana, koji svakodnevno za vas ekspertski i besplatno sastavlja Balkan Bet online kladionica. Ne zaboravite da iskoristite i naš odličan bonus bez depozita koji ćete ostvariti nakon registracije naloga. 

Kratka istorija rvanja

Rvanje ima tradiciju dugu preko 15.000 godina. Prvi dokazi o rvanju pronađeni su u pećinskim crtežima u Francuskoj, dok reljefi iz drevnog Vavilona i Egipta prikazuju borce kako primenjuju zahvate koji su prepoznatljivi u savremenom rvanju.

Ovaj sport se pominje i u mnogim drevnim tekstovima, uključujući Stari zavet, gde se opisuje borba Jakova sa anđelom, kao i u indijskim epovima Ramajana i Mahabharata. U antičkoj Grčkoj, rvanje je imalo posebno mesto na Olimpijskim igrama, dok su rimski vojnici preuzeli grčke tehnike i uveli blaža pravila. Filozofi poput Platona i Aristotela često su pominjali rvanje u svojim delima, a takmičenja su bila deo grčkog kulturnog nasleđa.

I tokom srednjeg veka, rvanje je bilo popularno među kraljevskim porodicama Engleske, Francuske i Japana, dolaskom britanskih doseljenika u Ameriku, ovaj sport se razvijao kroz lokalna takmičenja i vojne vežbe.

Rvanje je deo modernih Olimpijskih igara od 1896. godine, kada je uveden grčko-rimski stil. Međunarodna federacija za rvanje je osnovana 1912. godine, a tada je stvorena osnova za globalni razvoj ovog drevnog sporta.

U nastavku teksta, biće detaljno objašnjena opšte pravila i tehnike slobodnog, grčko-rimskog i narodnog rvanja.

Dimenzije i struktura borilišta u rvanju

Dimenzije borilišta u rvanju su precizno definisane, kako bi takmičari bili bezbedni i kako bi se poštovala pravila sporta. Strunjača, koja je kružnog oblika, ima jasno određene zone i obeležja.

1. Standardne dimenzije strunjače

Prema pravilima Međunarodne federacije za rvanje (FILA), strunjača za takmičenja mora da ima prečnik od 9 metara i zaštitni pojas širine 1,5 metara. Ova dimenzija je obavezna za Olimpijske igre, Svetska prvenstva i Kupove. 

Za takmičenja najvišeg ranga, kao što su Olimpijske igre i Svetska prvenstva, strunjače za zagrevanje i trening moraju biti nove i odobrene od strane FILA. Za druga međunarodna takmičenja strunjače moraju biti odobrene, ali ne moraju biti nove.

2. Struktura strunjače

Strunjača se sastoji od sledećih zona:

• Centralni krug: u središtu strunjače se nalazi centralni krug prečnika 1 metar, okružen pojasom širine 10 cm.
• Borbena zona: prostor unutar crvene zone naziva se borbena zona i ima prečnik 7 metara.
• Crvena zona: pojas širine 1 metar koji okružuje borbenu zonu. Ova zona je deo borilišta i koristi se kao signal za granice borbe.
• Zaštitna zona: spoljni pojas strunjače, širok 1,5 metara, služi za zaštitu takmičara od povreda, pri izlasku iz borbene zone.

Posebne oznake za grčko-rimski stil

Za borbe grčko-rimskim stilom postoje dodatne oznake koje olakšavaju pravilno postavljanje boraca:

• Linija za podelu kruga: Linija širine 8 cm deli centralni krug na dva dela.
• Unutrašnje linije ruku i kolena: Dve paralelne linije, udaljene 40 cm jedna od druge, obeležene su crvenom bojom i pomažu u pravilnom postavljanju boraca.

3. Pravila za postavljanje strunjače

Strunjače koje se koriste za Olimpijske igre, Svetska i Kontinentalna prvenstva postavljaju se na platformu čija visina može biti od 0,5 metara do maksimalno 1,1 metar. Ako platforma nema zaštitni pojas širine 2 metra, njene strane moraju biti nagnute pod uglom od 45 stepeni i obložene zaštitnim materijalom u drugoj boji.

4. Obeležavanje borilišta

Uglovi strunjače obeleženi su bojama koje odgovaraju bojama dresova boraca – crvenom i plavom. Ovo obeležavanje jasno definiše pozicije boraca i omogućava lakšu identifikaciju tokom borbe.

Dimenzije i organizacija borilišta igraju ključnu ulogu u pravilnom odvijanju takmičenja, a jasne zone i oznake osiguravaju fer i bezbedno takmičenje.

Osnovna oprema rvača

Rvanje je sport koji zahteva vrhunsku fizičku opremu, kako bi takmičari bili bezbedni i kako bi se njihovi performansi poboljšali. Evo pregleda osnovne opreme za rvanje:

1. Zaštitna kaciga za rvanje je ključna za čuvanje glave i lica. Smanjuje rizik od povreda kao što su posekotine, ogrebotine i potresa mozga, jer apsorbuje deo udarca i pruža dodatnu zaštitu. Uz pomoć kacige rvač ima bolju preglednost na strunjači, jer ona ne ometa vidno polje, što može predstavljati taktičku prednost u borbi.
2. Rvačke patike su posebno dizajnirane tako da budu fleksibilne i stabilne. Izrađene su od laganog materijala koji smanjuje zamor tokom borbe, alimistovremeno čvrsto prianjaju uz zglobove što ih štiti od povreda. Upravo ovaj dizajn omogućava rvačima brzo kretanje i stabilnost prilikom manevrisanja oko protivnika, što ih čini nezamenjivim delom opreme svakog rvača.
3. Rvački trikoi su osmišljeni tako da se čvrsto prilagode telu i da smanje mogućnost protivnika da koristi tkaninu kao prednost u borbi. Osim što omogućavaju slobodu pokreta, trikoi održavaju telesnu temperaturu tokom napornih mečeva.
4. Štitnici za zube ublažavaju udarce i štite zube i vilicu od potencijalnih povreda, kao što su preloma zuba, ili od posekotina.

Sve navedene stavke ne samo da unapređuju performanse, već obezbeđuju i sigurnost takmičara, što je od ključne važnosti za ovaj dinamičan i zahtevni sport.

Merenje težinske kategorije u rvanju

Merenje pred takmičenje u rvanju osigurava da svaki takmičar ispunjava uslove težinske kategorije. Održava se svakog jutra, pre početka takmičenja, i traje 30 minuta. Takmičari su u obavezi da se pojave u rvačkom dresu, pre merenja, a svi rvači moraju da prođu medicinsku kontrolu, kako bi se proverilo da nemaju kožne infekcije, ili druge zdravstvene probleme.

Drugog dana, merenje je obavezno za rvače koji učestvuju u repesažu i finalu, uz toleranciju od 2 kg. Na merenju je potrebno priložiti međunarodnu takmičarsku knjižicu i akreditaciju.

Ako se takmičar ne pojavi na merenju ili prekorači dozvoljenu težinu, njegov protivnik automatski dobija pobedu bez borbe. Precizne digitalne vage su standard, a rezultat se očitava isključivo od strane sudije, kako bi se izbegle sve moguće nepravilnosti. 

Struktura meča u rvanju: pravila, tehnike, trajanje i fer borba

Meč u rvanju je strogo strukturisan kako bi borba bila fer i bezbedna. Sastoji se od definisanih perioda, jasno propisanih pravila i procedura, koje obezbeđuju da svaki takmičar ima jednake uslove za nadmetanje, ali i da se istovremeno pruži maksimalna sigurnost za sve učesnike.

1. Trajanje meča

Meč u rvanju se sastoji od dva perioda, a trajanje svakog perioda zavisi od uzrasne kategorije takmičara.

• Pioniri, kadeti i veterani: dve runde po 2 minuta, sa 30 sekundi odmora između.
• Juniori, U23 i seniori: dve runde po 3 minuta, takođe sa 30 sekundi odmora.

Pobednik se određuje sabiranjem bodova iz oba perioda. Ipak, meč može biti okončan pre isteka vremena, ako jedan borac postigne tehničku superiornost (razlika od 8 ili 10 poena u zavisnosti od stila), ili ako dođe do tuša (prikucavanje protivnika na strunjaču), što automatski donosi pobedu.

2. Poziv na strunjaču

Pre početka meča, sudija poziva takmičare na strunjaču glasno i jasno. Ako jedan od rvača ne odgovori na tri uzastopna poziva, koji se ponavljaju na svakih 30 sekundi, takmičar će biti diskvalifikovan, a pobeda će biti dodeljena njegovom protivniku. Takođe, ako je takmičar diskvalifikovan, ne može nastupiti u sledećem meču, pre isteka 20 minuta od prethodnog.

3. Početak i tok meča

Meč započinje u neutralnoj poziciji, u kojoj su oba rvača u stojećem položaju, spremna za borbu. Na početku druge runde, borac kojem je dodeljena prednost može izabrati početnu poziciju. On se može odlučiti da počne iz neutralne pozicije (donje pozicije), kako bi pokušao da se oslobodi ili izvede obrt, ili gornje pozicije, kako bi pokušao da prikuca protivnika.

4. Tehnike rvanja

Tehnike rvanja mogu da se izvedu na različite načine, a stručnost u njihovoj primeni čini razliku između običnog i vrhunskog rvača.

1. Obaranje: ovo je najosnovnija i najvažnija tehnika u rvanju, gde rvač pokušava da obori svog protivnika na leđa, čime stiče kontrolu i često osvaja bodove.
2. Preokret (turn): rvači koriste ovu tehniku kako bi preokrenuli protivnika sa leđa, čime se stiču dodatni bodovi i potencijal za pobedu.
3. Beg: u ovom slučaju, rvač pokušava da se oslobodi kontrole protivnika, vraćajući se u osnovnu poziciju, prilikom čega izbegava da bude oboren na leđa.
4. Tuš: ako rvač uspe da stavi svog protivnika u poziciju gde je ležao na leđima (bez mogućnosti da se izvuče), ovaj potez obezbeđuje pobedu u meču.

5. Prekid i završetak meča

Meč može biti prekinut i završen u nekoliko specifičnih situacija, koje su osmišljene kako bi se obezbedila sigurnost svih učesnika:

• Tehnička superiornost: ako jedan borac postigne bodovnu prednost od 8 poena u grčko-rimskom stilu, ili 10 poena u slobodnom stilu i rvanju za žene, borba se automatski završava, a tada se borac sa većom prednošću proglašava pobednikom.
• Tuš (prikucavanje): ako borac uspe da prikuca svog protivnika za strunjaču, meč je odmah završen, a borac koji je izveo prikucavanje proglašava se pobednikom.
• Diskvalifikacija: ukoliko borac ne poštuje pravila, pokazuje nepoštovanje prema sportskom duhu, ili ako namerno povredi protivnika, ili pokazuje pasivnost, može biti diskvalifikovan.
• Povreda: ako takmičar pretrpi povredu koja mu onemogućava nastavak borbe, lekar procenjuje ozbiljnost povrede i odlučuje da li će meč biti prekinut. Ako povređeni takmičar ne može da nastavi nakon četiri minute sanacije, meč je okončan, a pobednik je borac koji nije povređen.

6. Kraj meča i fer plej

Fer borba je ključna u svakom borbenom sportu, a rvanje nije izuzetak. Pobeda može biti ostvarena na više načina:

• Tuš (prikucavanje): kada jedan borac prikuca svog protivnika na strunjaču.
• Povreda: ako protivnik nije u stanju da nastavi zbog povrede.
• Tri opomene: ako borac pređe tri opomene za nesportsko ponašanje ili pasivnost.
• Tehnička superiornost: kada jedan borac postigne značajnu bodovnu prednost.
• Predaja: kada takmičar sam odluči da napusti borbu iz fizičkih ili drugih razloga.
• Diskvalifikacija: ukoliko borac prekrši pravila, ili je pasivan.
• Pobeda na bodove: ako se borba završi sa izjednačenim bodovima, pobednik se određuje prema kriterijumima, kao što su najvredniji zahvati, manji broj opomena ili poslednji tehnički poen.

Na kraju, meč se završava rukovanjem između rvača i njihovih trenera, što predstavlja simbol poštovanja sporta i protivnika. Nepoštovanje ovog pravila može da dovede do disciplinskih sankcija. Slično kao u rvanju, i u kik boksu se pridaje velika pažnja pravilima i fer borbi. Ukoliko želite da saznate više o ovom uzbudljivom sportu, istražite kik boks pravila.

Čelendž u rvanju

Čelendž u rvanju je postupak koji omogućava rvaču da se žali na odluku sudije tokom meča, za koju smatra da nije fer. Ako rvač smatra da je došlo do greške u odluci, njegov trener može da zatraži pauzu u akciji, i da zatraži pregled video snimka sporne situacije. 

Svaki rvač ima pravo da zatraži samo jedan čelendž po meču. Ukoliko, nakon pregleda video snimka, sudije promene odluku u korist rvača koji je tražio čelendž, tada on može ponovo da zatraži čelendž tokom istog meča. Međutim, ako sudije potvrde svoju prvobitnu odluku, rvač koji je zatražio čelendž gubi pravo na dalji čelendž, a njegovom protivniku se dodeljuje jedan tehnički bod. 

Ovaj sistem omogućava ispravljanje eventualnih grešaka i doprinosi fer borbi tokom takmičenja.

Kazne i zabranjeni zahvati u rvanju

Kazne, poznate kao opomene, koriste se za penalizovanje rvača koji prekrše pravila, dok su određeni zahvati strogo zabranjeni zbog rizika od povreda.

Opomene (kazne)

Opomene se izriču za različite prekršaje, uključujući:

• Bekstvo sa strunjače: namerno napuštanje strunjače tokom borbe.
• Bekstvo iz zahvata: izbegavanje zahvata na nedozvoljen način.
• Odbijanje početka borbe: kašnjenje, ili nepoštovanje uputa sudije za početak meča.
• Ilegalni ili brutalni zahvati: korisćenje poteza koji ugrožavaju bezbednost protivnika.

Opomene se često prate dodelom poena protivniku, a broj poena zavisi od težine prekršaja. Ako rvač dobije tri opomene tokom meča, automatski je diskvalifikovan. U slučaju izjednačenog rezultata, broj opomena može biti presudan kriterijum za odlučivanje pobednika.

Ilegalni zahvati 

Ilegalni zahvati su potezi koji se smatraju previše opasnim, ili su suprotni pravilima sporta. Oni uključuju:

• Gušenje -svaka akcija koja blokira disanje protivnika.
• Uvrtanje ekstremiteta kao štao što su prsti, ruke, noge ili stopala.
• Udaranje - korišćenje lakta, kolena ili glave za udarac.
• Povlačenje kose, štipanje ili ugrizi - radnje koje se smatraju nesportskim ponašanjem.
• Zahvati opasni po kičmu i zglobove - na primer, čvrsti zahvati glave, vrata ili uvrtanje ruke pod oštrim uglom. Najopasniji potez je bacanje protivnika glavom napred u strunjaču iz stojećeg stava.

U slobodnom stilu, makaze sa ukrštenim stopalima su dozvoljene na rukama ili nogama, ali su zabranjene na glavi, vratu i telu. U grčko-rimskom stilu, upotreba nogu je potpuno zabranjena, bilo za napad ili odbranu. Najčešći prekršaji u ovom stilu uključuju korišćenje nogu za zaustavljanje bacanja, ili pomoć pri izvođenju istog.

Bodovanje akcija u rvanju

U rvanju, bodovi se dodeljuju za različite akcije i tehničke poteze koji pokazuju kontrolu i veštinu nad protivnikom. Cilj svakog meča je postići što više bodova ili prikučiti protivnika za strunjaču (tzv. tuš). Ako tuša nema, pobednik je rvač sa najviše bodova na kraju meča. Evo kako se bodovi dodeljuju za različite akcije:

1. Obaranje (2 boda)

Obaranje se boduje kada rvač uspešno obori protivnika na strunjaču i preuzme kontrolu nad njim. Ovo je ključna tehnika koja pokazuje sposobnost da se protivnik stavi u nepovoljan položaj.

2. Beg (1 bod)

Beg se boduje kada rvač uspe da se oslobodi kontrole protivnika i povrati neutralnu poziciju. Ovo nagrađuje rvačevu sposobnost da izbegne nepovoljan položaj i nastavi borbu.

3. Preokret (2 boda)

Preokret se dodeljuje kada rvač, koji se nalazi u nepovoljnom položaju na strunjači, preokrene situaciju i preuzme kontrolu nad protivnikom. Ova akcija zahteva snagu, tehniku i brzinu.

4. Blizu tuša (2 ili 3 boda)

Blizu tuša se boduje kada rvač skoro, ali ne potpuno, prikuči protivnika za strunjaču. Ovo se događa u sledećim situacijama:

• Obe protivnikove lopatice su u roku od dva sekunda na manje od 10 cm od strunjače.
• Jedno rame dodiruje strunjaču, dok drugo formira ugao od 45 stepeni prema njoj.
• Protivnik je u mostu ili oslonjen na laktove u opasnom položaju.

Za zadržavanje protivnika u blizu tuša položaju do 2 sekunde dodeljuju se 2 boda, a za 5 sekundi 3 boda.

5. Penal bodovi (1 ili 2 boda)

Protivnik može dobiti bodove ako rvač prekrši pravila. Prekršaji uključuju:

• Nedozvoljeni zahvati (gušenje, uvrtanje ekstremiteta, udaranje).
• Bekstvo sa strunjače radi izbegavanja borbe.
• Držanje za odeću, strunjaču ili opremu.
• Nesportsko ponašanje ili gruba igra.

Prva i druga kazna donose protivniku po 1 bod, dok treća kazna donosi 2 boda. Ako rvač dobije četvrtu kaznu, diskvalifikuje se iz meča.

Završetak meča

Meč se može završiti pre isteka regularnog vremena ako jedan rvač postigne tuš ili tehničku nadmoć. Tehnička nadmoć podrazumeva razliku od 10 bodova u slobodnom stilu, ili 8 bodova u grčko-rimskom stilu.

Pravila bodovanja nagrađuju tehniku, kontrolu i sportsko ponašanje, osiguravajući da se rvanje odvija u duhu fer pleja i veštine.

Koji su najpoznatiji stilovi rvanja širom sveta?

Rvanje praktikuje u različitim stilovima širom sveta, a svaki od njih nosi specifične karakteristike, tehnike i tradicije.

• Slobodno rvanje: slobodno rvanje je jedan od dva olimpijska stila rvanja. U ovom stilu, cilj takmičara je da baci i prikuje protivnika za strunjaču. Rvači mogu koristiti noge i u napadu i u odbrani, što omogućava upotrebu zahvata kao što su podmetanja i hvatanja makazama. Fleksibilnost ovog stila čini ga popularnim širom sveta.

• Grčko-rimsko rvanje: ovo je takođe olimpijski stil, ali ima strožija pravila u poređenju sa slobodnim rvanjem. Zabranjeno je hvatanje ispod struka i upotreba nogu, što stavlja fokus na bacanja i snagu gornjeg dela tela. Rvači često podižu protivnika u vazduh pre nego što ga bace na strunjaču, što ovaj stil čini izuzetno dinamičnim.

• Narodno rvanje (Folkstyle): narodno rvanje je popularno u školama i na koledžima u Sjedinjenim Američkim Državama. Poznato i kao školsko rvanje, ovaj stil ima sličnosti sa slobodnim rvanjem, ali s dodatnim naglaskom na kontrolu protivnika. Pravila su prilagođena uzrastu takmičara, čineći ga dostupnim svim generacijama.

• Sumo rvanje: sumo rvanje potiče iz Japana i prepoznatljivo je po masivnim rvačima koji koriste snagu i tehniku kako bi izbacili protivnika iz ringa ili ga naterali da dodirne tlo bilo kojim delom tela osim stopalima. Iako su sumo rvači impozantne građe, njihova agilnost i taktički potezi su impresivni.

• Glima: glima je tradicionalni vikinški stil rvanja koji se danas praktikuje na Islandu. Postoji nekoliko varijacija, uključujući hvatanje za pojas i pantalone. Glima stavlja akcenat na tehniku, a ne na sirovu snagu, što je čini jedinstvenim izazovom.

• Sambo: sambo je ruski stil rvanja razvijen u 20. veku, kao oblik borilačke veštine za vojsku. Sambo kombinuje elemente različitih stilova rvanja, i uključuje sportsku i borbenu verziju. Pravila podsećaju na džudo, sa fokusom na bacanja i zahvate.

• Pehlvani: pehlvani, poznat i kao Kušti, dolazi iz Indijskog potkontinenta i nastao je kombinacijom tradicionalnih indijskih i persijskih stilova rvanja. Cilj je pritisnuti ramena i kukove protivnika na tlo, a pobeda se može postići i nokautom ili predajom.

• Profesionalno rvanje: profesionalno rvanje, popularno na televiziji, više je šou nego sport. Iako su takmičari izuzetno atletski pripremljeni, ovaj stil kombinuje dramu i koreografisane poteze, što ga čini zabavnim za publiku širom sveta.

Rvanje je sport koji zahteva izuzetnu fizičku spremnost, disciplinu i tehniku. Bez obzira na stil, rvači širom sveta stalno teže savršenstvu, čineći rvanje jednim od najzahtevnijih i najuzbudljivijih sportova.