Zimski sportovi - TOP 15 najpopularnijih zimskih sportova

Dok mnogi zimu povezuju sa odmorom kraj kamina, postoje oni kojima ona predstavlja idealnu priliku za akciju i avanturu.

Pored standardnih zimskih sportova, kao što su skijanje, klizanje ili snoubording, postoji čitav svet jedinstvenih disciplina koje mogu da pruže nezaboravno iskustvo na snegu ili ledu. Za one koji traže izazove, bez obzira na nivo iskustva, svi zimski sportovi nude veliku dozu adrenalina, izazova i prirodne lepote.

Dok vas vodimo kroz najpopularnije zimske sportove, ne zaboravite da pogledate tipove dana na Balkan Bet online kladionici. Naša ekspertska analiza može da učini vašu zimsku sezonu još zanimljivijom, dok uživate u sportovima i istražujete mogućnosti za dobitak.

#1 Ski skokovi - sport za najhrabrije na snegu

Ski skokovi su uzbudljiv i dinamičan sport, koji uključuje veštinu, brzinu i hrabrost. Takmičenje podrazumeva spuštanje skijaša niz strmo zaletište skakaonice, koje se na kraju zakrivljuje prema gore, kako bi postigli što veću udaljenost u vazduhu. 

Ovaj sport ima dugu istoriju, a njegovi počeci se vezuju za Norvešku, gde je Ole Rye 1808. godine skočio 9,5 metara. Norveški skijaš Sondre Norheim, poznat kao otac modernih ski skokova, pobedio je na prvom takmičenju sa nagradama 1866. godine.

Ski skokovi su deo Zimskih olimpijskih igara, od njihovog prvog održavanja 1924. godine, u Šamoniju. Tokom decenija, sport je evoluirao zahvaljujući inovativnim tehnikama, poput Kongsberskog stila i „V“ tehnike, koju je popularizovao Šveđanin Jan Boklöv, sredinom 1980-ih.

Takmičenja se održavaju na specijalno pripremljenim skakaonicama, a skokovi se ocenjuju na osnovu dužine i stila. Danas, ski skakači dostižu udaljenosti preko 200 metara.

#2 Bob - uzbudljiva trka kroz zaleđene krivine

Bob je zimski adrenalinski sport u kojem se takmičari spuštaju specijalnim sankama niz zaleđenu, vijugavu stazu, nastojeći da postignu što kraće vreme. Sport je nastao krajem 19. veka u Švajcarskoj, kada su spojene dve skeleton sanke sa mehanizmom za upravljanje, stvarajući prvi oblik boba. 

Prvi bob klub osnovan je 1897. godine u Sent Moricu, poznatom ski centru u švajcarskim Alpima.

Bob je postao deo Zimskih olimpijskih igara 1924. godine, kada je održano takmičenje četvoročlanih timova. Takmičenje za dvosed dodato je 1932. godine, dok su žene prvi put nastupile 2002. godine u disciplini dvoseda. 

Monobob, disciplina za jednog takmičara, debitovala je na Olimpijskim igrama mladih 2016. godine.

Danas se takmičenja održavaju na modernim, zaleđenim stazama, koje omogućavaju brzinu preko 120 km/h. Takmičari koriste aerodinamične sanke napravljene od fiberglasa i čelika, a ključ uspeha leži u eksplozivnoj snazi tima i preciznosti pilota pri upravljanju. 

#3 Umetničko klizanje - piruete i emocije na ledu

Umetničko klizanje je jedan od najlepših i najelegantnijih zimskih sportova. Zahteva izuzetnu tehničku preciznost i fizičku spremnost, kroz umetničko izražavanje. Takmičari izvode skokove, piruete, podizanja i složene korake na ledu, u ritmu muzike, čime stvaraju jedinstvenu sinergiju sporta i umetnosti.

Sport potiče iz 19. veka, a njegov moderni oblik se pripisuje Amerikancu Džeksonu Hejnsu, koji je 1860-ih uveo baletske pokrete i plesnu gracioznost u klizanje. Prva međunarodna takmičenja održana su krajem 19. veka, a umetničko klizanje je postalo deo istorije olimpijskih igara 1908. godine.

Postoje četiri glavne discipline: pojedinačno klizanje (muškarci i žene), klizanje u parovima, ples na ledu i sinhrono klizanje. Svaka disciplina ima jedinstvene karakteristike – dok se u pojedinačnom klizanju akcenat stavlja na skokove i piruete, ples na ledu fokusira se na muzikalnost i koreografiju.

Takmičenja se ocenjuju prema tehničkim elementima i programskim komponentama. Skokovi poput aksela, luca i salhova, kao i složene piruete i koraci, su ključni za postizanje visokih ocena. Uz to, umetnički utisak, koji se izražava kroz koreografiju, muzikalnost i povezanost sa publikom, igra veoma značajnu ulogu.

#4 Hokej na ledu - brzina, timski duh i strast igre

Hokej na ledu je jedan od najpopularnijih timskih sportova na svetu, poznat po brzini, fizičkoj zahtevnosti i uzbudljivim mečevima. Igra se između dve ekipe, od kojih svaka ima šest igrača na terenu – pet klizača i jednog golmana. Cilj je postići više golova od protivnika, tako što će se gumeni pak štapovima ubaciti u protivnički gol.

Igra traje tri trećine od po 20 minuta, a timovi mogu izvoditi neograničen broj izmena tokom igre. Pravila uključuju kazne za prekršaje, poput izbacivanja igrača u kazneni boks na određeno vreme. U slučaju nerešenog rezultata, pobednik se odlučuje produžecima ili penalima.

Hokej na ledu je nastao u Kanadi početkom 19. veka, inspirisan sličnim evropskim sportovima. Reč „hokej“ potiče od francuskog „hocquet“, što znači štap. 

Prva pravila igre uspostavljena su 1879. godine na Univerzitetu Mekgil u Montrealu, dok je prvi organizovani tim formiran 1880. godine. Nacionalna pažnja na ovaj sport povećana je 1892. godine kada je generalni guverner Kanade, lord Stenli, donirao Stenli kup, koji se i danas dodeljuje najboljem timu u NHL-u.

Hokej na ledu debitovao je na Olimpijskim igrama 1920. godine u Antverpenu, kao deo letnjih igara, dok je 1924. postao deo prvih Zimskih olimpijskih igara u Šamoniju. Ženski hokej je uveden kao zvanična disciplina 1998. godine u Naganou.

Danas se igra širom sveta, ali Kanada, SAD, Rusija, Finska i Švedska dominiraju međunarodnim takmičenjima. 

#5 Alpsko skijanje - spoj brzine i veštine na snežnim padinama

Alpsko skijanje je dinamičan zimski sport, koji podrazumeva spuštanje skijaša niz snežne padine, u što kraćem vremenskom roku. Nastalo je u 19. veku u planinskim predelima Alpa, a za začetnika modernog skijanja smatra se Norvežanin Sondre Norheim, koji je 1860-ih popularizovao zakrivljene skije, i tehnike poput telemark zavoja i slaloma.

Prva takmičenja održana su krajem 19. veka u Norveškoj, dok je alpsko skijanje postalo deo Zimskih olimpijskih igara 1936. godine u Garmiš-Partenkirhenu, u južnoj Nemačkoj.

Danas se sport deli na pet glavnih disciplina: spust, slalom, veleslalom, superveleslalom (super-G) i kombinaciju, koja spaja brzinu i tehničke veštine.

U spustu, skijaši dostižu brzine preko 130 km/h, dok slalom i veleslalom testiraju preciznost prolaskom kroz kapije. Super-G spaja elemente spusta i slaloma, dok kombinacija uključuje trke u obe discipline.

Alpsko skijanje je uzbudljivo i tehnički zahtevno, a danas je jedno od najpopularnijih takmičenja na Zimskim olimpijskim igrama i privlači pažnju ljubitelja sporta širom sveta.

#6 Karling - šah na ledu uz taktiku i preciznost

Karling je takmičarski zimski sport u kome je veoma bitna strategija, preciznost i timska saradnja, zbog čega se često naziva „šah na ledu“. Dva tima, svaki sa po dva ili četiri igrača, naizmenično bacaju granitne kamene ploče prema cilju, poznatom kao kuća, koja se nalazi na suprotnom kraju zaleđene površine, nazvane ploča. 

Sport je nastao u Škotskoj u 16. veku, a prvi klub za karling osnovan je u Edinburgu 1838. godine, čime je sport dobio organizovanu formu.

Cilj igre je postaviti kamenje što bliže centru kuće, poznatom kao dugme. Kamenje se baca iz specijalnog položaja, a igrači koriste četke kako bi smanjili trenje na ledu. Time se kontroliše brzina i pravac kretanja kamenja. Svaki tim ima kapetana, zvanog skip, koji daje strateške smernice, i odlučuje o najboljoj taktici za postizanje poena, ili eliminisanje protivničkog kamenja.

Karling se igra na zaleđenoj stazi dugoj oko 45 metara, a svaki meč traje deset endova (rundi). Nakon što se sva kamenja izbace, poeni se dodeljuju timu čiji su kameni najbliži centru kuće. Ako nijedan kamen nije u kući, rezultat je nula za tu rundu.

Sport je prvi put postao deo Zimskih olimpijskih igara 1924. godine u Šamoniju, ali je tek 1998. godine u Naganou dobio status zvanične olimpijske discipline. 

Pored tradicionalnog karlinga, danas postoje i mešovite discipline sa dvoje igrača (mešoviti dubl), kao i verzije za sportiste sa invaliditetom, poznate kao karling u invalidskim kolicima.

#7 Skeleton - adrenalinski izazov za najhrabrije

Skeleton je zimski sport u kojem se takmičari spuštaju niz strmu zaleđenu stazu ležeći potrbuške na malim sankama, pri čemu dostižu brzine veće od 120 km/h. Ovaj sport je poznat po svojoj adrenalinskoj prirodi, a smatra se prvim klizačkim sportom.

Takmičenja zahtevaju izuzetnu preciznost, fizičku spremnost i hrabrost, a takmičari koriste samo pomeranje tela i težinu za upravljanje, bez kočnica ili upravljača.

Prvi tragovi skeletona pojavili su se u švajcarskom letovalištu Sent Moric, gde je 1884. godine izgrađena čuvena Cresta staza. Britanski turisti su početkom 20. veka popularizovali ovaj sport, dok je njegovo ime, prema legendi, nastalo zbog „koštunjavog“ izgleda prvih čeličnih sanki.

Skeleton je bio deo Zimskih olimpijskih igara 1928. i 1948. godine u Sent Moricu, ali je nakon toga privremeno izgubio popularnost. Ponovo je vraćen u olimpijski program 2002. godine u Solt Lejk Sitiju, kada su prvi put uvedene i ženske discipline.

#8 Snoubording - zabava na snežnim padinama

U snoubording-u takmičari koriste dasku pričvršćenu za obe noge, kako bi se spuštali niz snežnu padinu. 

Inspirisan skejtbordingom, surfovanjem i skijanjem, snoubording je nastao 1960-ih godina u Sjedinjenim Američkim Državama, kao nova zabava za ljubitelje zimskih aktivnosti. U početku su dasku koristili entuzijasti koji su želeli da spoje elemente više sportova, a do 1980-ih snoubording je postao popularan širom zemlje.

Sport je naišao na otpor u tradicionalnim ski centrima tokom 1970-ih, ali je do 1990-ih postao prihvaćen u većini skijališta. Prva nacionalna takmičenja održana su 1982. godine, dok je 1998. snoubording postao deo Zimskih olimpijskih igara u Naganou, sa disciplinama veleslalom i halfpajp.

Danas su popularni različiti stilovi snoubordinga, poput fristajla, gde takmičari izvode trikove koristeći skakaonice i prepreke, kao i snowboard cross-a, gde se više takmičara istovremeno spušta stazom punom skokova i oštrih krivina.

#9 Sankanje - brzina i preciznost na zaleđenim stazama

Sankanje je jedan od najbržih i najuzbudljivijih zimskih sportova, u kojem se takmičari spuštaju niz zaleđenu stazu, koristeći specijalne snake, u kojima takmičari leže na leđima, nogama napred. Ovaj sport kombinuje brzinu, preciznost i veštinu, a takmičari mogu da dostignu brzine preko 130 km/h.

Poreklo sankanja seže do švajcarskih Alpa, gde su krajem 19. veka drvene sanke korišćene za transport, a prvi međunarodni trkački događaj održan je 1883. Godine, u Davosu, gradu u istočnoj Švajcarskoj. Sport je stekao međunarodno priznanje 1957. godine osnivanjem Međunarodne federacije za sankanje (FIL).

Sankanje je debitovao na Zimskim olimpijskim igrama 1964. godine u Insbruku, sa disciplinama muški i ženski singl, kao i dvojac. Kasnije je program proširen dodavanjem timske štafete 2014. godine.

Moderno sankanje koristi opremu i snake koje su dizajnirane za maksimalnu aerodinamiku i kontrolu. Takmičenja se ocenjuju prema ukupnom vremenu, a takmičari koriste suptilne pokrete tela kako bi upravljali sankama kroz oštre krivine staze. 

#10 Brzo klizanje - trka sa vremenom na ledu

Brzo klizanje potiče iz 13. veka, iz perioda kada su Holanđani koristili zaleđene kanale za prevoz i komunikaciju. 

Kao sport, prvi put se razvilo krajem 19. veka. Prva zvanična takmičenja održana su 1863. godine u Oslu, Norveškoj, a prvo Svetsko prvenstvo organizovano je 1889. u Holandiji.

Brzo klizanje je postalo deo Zimskih olimpijskih igara 1924. godine u Šamoniju, prvo samo za muškarce. Žene su dobile priliku da se takmiče 1932. godine u demonstracionom sportu, dok su njihove discipline zvanično uvrštene na Igre 1960. u Skvo Veliju.

Takmičenja se održavaju na ovalnoj stazi koja je dugačka 400 metara, a klizači se takmiče u parovima protiv vremena, menjajući staze kako bi svi imali ravnopravne uslove.

 Discipline uključuju trke na 500, 1.000, 1.500, 5.000 i 10.000 metara za muškarce, dok žene klizaju na 500, 1.000, 1.500, 3.000 i 5.000 metara.

Brzo klizanje je disciplina koja zahteva izuzetnu snagu, preciznost i tehniku, a napredak u opremi, poput klap-klizaljki i aerodinamičnih odela, dodatno je povećao brzinu i performanse ovog uzbudljivog sporta.

#11 Skijaško trčanje - izdržljivost i povezanost sa prirodom

Skijaško trčanje je jedan od najstarijih zimskih sportova, čiji koreni potiču iz Norveške, gde je skijanje vekovima služilo kao sredstvo transporta po snežnim predelima. Nastalo je iz praktične potrebe za lovom i prevozom, a sportska disciplina je postalo krajem 19. veka, sa prvim zabeleženim trkama u Norveškoj 1842. godine.

Prva velika takmičenja održana su u sklopu čuvenog Holmenkollen festivala, koji je započeo 1892. godine, dok je 1901. dodata posebna disciplina skijaškog trčanja. 

Sport je postao deo Zimskih olimpijskih igara 1924. u Šamoniju za muškarce, dok su žene debitovale na igrama u Oslu 1952. godine. 

Skijaško trčanje danas obuhvata različite discipline, uključujući klasičnu tehniku, slobodan stil i štafetne trke, pri čemu se klasična tehnika koristi na stazama sa paralelnim kanalima, dok slobodan stil (skating) podseća na klizanje.

Ovaj sport zahteva specifičnu opremu: lagane i tanke skije, fleksibilne čizme, kao i duže štapove koji omogućavaju efikasno kretanje. 

U skijaškom trčanju tradicionalno dominiraju nordijske zemlje, poput Norveške i Švedske, koje imaju dugu istoriju u ovom sportu.

#12 Brzo klizanje na kratkim stazama

Brzo klizanje na kratkim stazama je dinamičan sport, u kojem se takmičari nadmeću jedni protiv drugih, a ne samo protiv vremena. Takmičari moraju biti brzi, i moraju da imaju razvijenu tehniku, strategiju i hrabrost, jer trke često uključuju intenzivnu borbu za poziciju na tesnim krivinama.

Trke se održavaju na stazi dužine 111 metara, postavljenoj unutar hokejaškog klizališta, sa disciplinama koje obuhvataju 500, 1.000, 1.500 i 3.000 metara za pojedince, kao i štafete na 3.000 metara za žene, i 5.000 metara za muškarce. Takmičari koriste specijalne klizaljke sa višim noževima i štitnike za zaštitu od padova, koji su česti zbog bliskih kontakata i velikih brzina.

Sport je nastao početkom 20. veka u Severnoj Americi, gde su se prve masovne trke održavale na manjim ovalnim stazama, zbog nedostatka standardnih staza od 400 metara. Ovaj stil takmičenja, poznat kao „pack racing“, postao je popularan i uveo nove izazove, poput upravljanja u oštrim krivinama i taktičkog manevrisanja u grupi.

Brzo klizanje na kratkim stazama je dobilo međunarodno priznanje 1967. godine, kada ga je Međunarodna klizačka unija (ISU) zvanično priznala kao sport. Prvi Svetski šampionat održan je 1981. godine, a sport je debitovao na Zimskim olimpijskim igrama u Albervilu 1992. godine.

Danas dominaciju u ovom sportu imaju azijske zemlje, poput Južne Koreje i Kine.

# 13 Biatlon - kombinacija snage, izdržljivosti i preciznosti

Biatlon je jedinstven zimski sport, jer uključuje snagu i izdržljivost skijaškog trčanja sa preciznošću streljaštva. 

Potiče iz Skandinavije, gde su veštine skijanja i gađanja bile ključne za preživljavanje u snežnim predelima. Sam naziv „biatlon“ dolazi od grčke reči za dva takmičenja, što simbolizuje spajanje ove dve discipline.

Takmičari skijaju na stazama koristeći specijalne puške kalibra 5,6 mm, i gađaju mete udaljene 50 metara, iz ležećeg i stojećeg položaja. Promašaji se kažnjavaju vremenskim penalima ili dodatnim skijanjem kaznenih krugova. Biatlon spaja i fizičku snagu i mentalnu koncentraciju, što ga čini jednim od najzanimljivijih zimskih sportova.

Prvi poznati događaji slični biatlonu zabeleženi su u 18. veku, dok je prvi moderni biatlon održan 1912. godine u Oslu, organizovan od strane norveške vojske. Kao sport, biatlon je dobio na popularnosti sredinom 20. veka, kada su uspostavljena međunarodna pravila 1948. godine, a Međunarodna biatlonska unija (IBU)je  osnovana 1993.

Na Zimskim olimpijskim igrama, biatlon je prvi put uveden 1960. u Skvo Veliju, dok je ženski biatlon debitovao 1992. u Albervilu. 

#14 Nordijska kombinacija - spoj skokova i skijaškog trčanja

Nordijska kombinacija kombinuje skijaške skokove i skijaško trčanje, i zahteva tehničku preciznost i izdržljivost. Nastala je u Norveškoj, gde su skijanje i slične veštine bile neophodne za preživljavanje u snežnim predelima. 

Prvo organizovano takmičenje u nordijskoj kombinaciji održano je na Holmenkollen skijaškom festivalu 1892. godine, koji je ubrzo postao jedan od najvažnijih događaja u ovom sportu. Festival je privukao skijaše iz okolnih zemalja, a čak je i norveški kralj Olaf V učestvovao u takmičenju dvadesetih godina 20. veka.

Nordijska kombinacija je postala deo Zimskih olimpijskih igara od njihovog prvog održavanja 1924. u Šamoniju. Dugi niz godina dominaciju su držali Norvežani, a kasnije su im se pridružili i Finci. 

Prvu zlatnu medalju van nordijskih zemalja osvojio je Georg Toma, iz Zapadne Nemačke, na Igrama u Skvo Veliju 1960. godine.

#15 Slobodno skijanje - akrobacija na snegu

Slobodno skijanje podrazumeva brzinu, akrobatiku i kreativnost na skijama. Ovaj sport obuhvata discipline, poput mogula (vožnja preko ispupčenja sa skokovima), aerialsa (akrobatski skokovi i trikovi u vazduhu), i ski crossa (trka sa više skijaša na stazi punoj prepreka i skokova). 

Cilj slobodnog skijanja nije samo brzina, već i vizuelni utisak, tehnička preciznost i kreativnost izvedenih trikova.

Početak slobodnog skijanja datira iz ranih decenija 20. veka, kada su skijaši u Norveškoj, Italiji i Austriji počeli da izvode salta i obrtaje na skijama. Sport je kasnije, tokom šezdesetih, postao popularan u Sjedinjenim Američkim Državama, gde je bio poznat pod nazivom "hotdogging", i koji je simbolizovao slobodu izražavanja i adrenalinsku akrobatiku.

Međunarodna skijaška federacija (FIS) priznala je slobodno skijanje kao disciplinu 1979. godine, čime su uvedena pravila za povećanje bezbednosti. 

Prvo Svetsko prvenstvo održano je 1986. godine, dok je slobodno skijanje debitovalo na Zimskim olimpijskim igrama u Kalgariju 1988. godine kao demonstracioni sport. Discipline moguls i aerials postale su zvanične olimpijske kategorije 1992. i 1994. godine, dok su ski cross, slopestyle i halfpipe naknadno uključeni u olimpijski program.

Popularnost zimskih sportova raste iz godine u godinu, i inspiriše nove generacije sportista i njihovih ljubitelja. Bez obzira na to da li ih posmatrate sa tribina, sa televizijskih ekrana, ili se i sami upuštate u avanturu na snegu i ledu, ovi sportovi pružaju divno iskustvo koje slavi ljudsku upornost i želju za nadmašivanjem granica.