Pozicije u odbojci i osnovna odbojkaška pravila

Pozicije u odbojci su: primalac, tehničar-dizač, korektor-kolektor, srednji bloker i libero, dok odbojkaši i odbojkašice koji zauzimaju svaku od njih imaju različita zaduženja tokom igre.

U nastavku Balkan Bet online kladionica otkriva koja su to zaduženja odbojkaša kada su u pitanju različite odbojkaške pozicije i osnovna pravila odbojke koja se tiču dimenzija terena, osnovnih udaraca i rotacije.

Tehničar u odbojci

Tehničar u odbojci je poznatiji i kao dizač, a nalazi se u zoni 3 kada je u prvoj liniji i u zoni 1 kada je u zadnjoj liniji. 

Tehničar organizuje napad tako što distribuira loptu ka smečerima. On odlučuje kojoj će poziciji dodati loptu kako bi se izveo napad, na osnovu situacije na terenu i pozicije protivničkog bloka. Ova uloga zahteva brzinu, preciznost i strateško razmišljanje kako bi se maksimalno iskoristile slabosti protivničkog tima.

Osim distribucije lopti, tehničar mora imati odličan pregled igre i brzo donositi odluke. Njegova uloga uključuje i komunikaciju sa saigračima kako bi koordinisao napade i blokove, te često daje signale o planiranim potezima. 

Kada je tehničar u zadnjoj liniji, može biti zadužen za prvi kontakt sa loptom u odbrani (prijem servisa ili odbrana protivničkog napada), a zatim i za postavljanje napada. Tehničar je ključna figura u timu jer njegovo postavljanje i distribucija lopti direktno utiču na uspešnost napada tima.

Korektor u odbojci

Kada je u pitanju korektor odbojka poseduje pravila prema kojima je ovaj igrač poznat i kao desni napadač i obično se nalazi u zoni 2 kada je u prvoj liniji i u zoni 1 kada je u zadnjoj liniji. Njegova glavna zaduženja su od suštinskog značaja za balansiranje napada i odbrane tima.

Korektor u odbojci je ključan igrač u napadu jer je često zadužen za završavanje napada sa desne strane terena. Njegova pozicija mu omogućava da napada iz povoljnog ugla, često protiv slabijeg bloka, što ga čini jednim od najopasnijih napadača na terenu. 

Pored napada, korektor ima važnu ulogu u odbrani, kada predstavlja prvu liniju odbrane protiv najjačih protivničkih smečeva. Takođe, korektor se često povlači u zadnju liniju kako bi pružio dodatnu podršku u defanzivnim situacijama.

Korektor mora biti sposoban da brzo prelazi iz defanzivnih u ofanzivne akcije, što zahteva visoku fizičku spremnost i izuzetnu svestranost. Njegova uloga podrazumeva balansiranje između napada i odbrane, što ga čini jednim od najkompletnijih igrača na terenu.

Tijana Bošković je jedna od najpoznatijih odbojkašica Srbije svih vremena i ujedno pravi korektor kakvog mnoge ekipe samo mogu da priželjkuju.  

Libero u odbojci

Libero u odbojci je specijalizovani defanzivni igrač koji se nalazi isključivo u zadnjoj liniji, obično u zonama 5 i 6. 

Libero se bavi prijemom servisa i odbranom protivničkih napada. Njegova uloga u prijemu servisa je od suštinske važnosti jer kvalitetan prijem omogućava tehničaru da precizno postavi loptu za napad. Libero mora imati odličnu tehniku i reflekse kako bi uspešno kontrolisao i vratio najjače servise protivnika.

Njegova zaduženja uključuju i postavljanje u najbolju poziciju za odbranu protivničkih napada i brzo reagovanje na smečeve. Libero se često postavlja u zadnju liniju kako bi pokrio najveći deo terena i pružio podršku svojim saigračima u defanzivnim situacijama.

Libero se razlikuje od ostalih igrača po tome što ne sme da napada loptu iznad visine mreže i ne sme da servira. Ova pravila odbojkaške igre omogućavaju liberu da se fokusira isključivo na defanzivne zadatke. 

Libero nosi drugačiju boju dresa kako bi bio lako prepoznatljiv i kako bi se razlikovao od ostalih igrača. 

Primač u odbojci

Primač u odbojci je zadužen za prijem servisa i napad tima. Obično se nalazi u zoni 4 kada je u prvoj liniji i u zoni 5 kada je u zadnjoj liniji. 

Primač je specijalizovan za prijem, što je jedno od njegovih glavnih zaduženja i odgovoran je za defanzivne zadatke poput odbrane protivničkih napada.

U napadu je primač jedan od glavnih smečera tima. Njegova pozicija mu omogućava da napada sa različitih tačaka na terenu, što timu daje raznovrsnost u napadu. 

Primač se takođe često koristi za blokiranje protivničkih napada, posebno kada se nalazi u prvoj liniji. Dobro postavljen blok može znatno otežati protivnički napad i olakšati odbranu tima. Njegova sposobnost da balansira između prijema servisa, defanzivnih zadataka, napada i blokiranja čine primača jednim od najkompletnijih igrača na terenu.

Srednji bloker u odbojci

U odbojci poznat i kao centralni bloker, a glavni fokus igre mu je na odbrani tima, posebno u blokiranju protivničkih napada. Srednji bloker se nalazi u zoni 3 kada je u prvoj liniji, a u zadnjoj liniji ga često menja libero. 

Specijalizovan je za blokiranje, što je jedna od njegovih najvažnijih odgovornosti. Njegova pozicija mu omogućava da brzo reaguje i postavlja blok na smečeve protivničkih napadača. 

Mora imati odličan tajming, skok i preciznost kako bi uspešno zaustavio ili usmerio protivničke napade. 

Pored blokiranja, igra važnu ulogu u napadu. Njegova uloga u napadu uključuje brze i kratke napade sa sredine terena, često uz varijacije napada koje su teške za blokiranje protivnika. 

Kada se nalazi u zadnjoj liniji, često je zamenjen libero igračem. Ovo omogućava timu da koristi specijalizovanog defanzivca za prijem i odbranu, dok srednji bloker može da se odmori i pripremi za svoje ključne uloge u prvoj liniji. 

Ukoliko vas kao sport interesuje odbojka pozicije i njihovu ulogu koju smo pokazali u prethodnim redovima, svakako uče početnici već na svojim prvim treninzima, kao i rotaciju koju predstavljamo u nastavku. 

Rotacije u odbojci i zone u odbojci

Pravilo rotacije u odbojci znači da se tokom igre se svih 6 igrača pomera sa pozicije na poziciju u smeru kazaljke na satu, i to nakon osvojenog servisa. Cilj ovog pravila jeste da se ekipama onemogući da konstantno igraju sa najboljim napadačima na mreži ili najboljim odbrambenim igračima u odbrani.

Pre servisa svi igrači moraju biti na mestu koje im pripada po redu, dok se nakon servisa, a tokom poena, mogu pomerati i zameniti mesta shodno taktici i potrebama igre, sa tim da igrači iz odbrane ne mogu menjati igrače na mreži. Oni isto tako mogu da učestvuju u napadu, ali mogu da smečuju samo iz napadačke linije.

Libero je jedini igrač za koga ne važi standardno pravilo rotacije, pa igrači na ovoj poziciji mogu ulaziti i izlaziti iz igre između zadnje linije pozicija.

Pravila u odbojci za rotaciju su ono što ovaj sport čini dinamičnim i daje mu potrebu za primenom raznih taktika i prilagođavanja tokom meča. Kada je u pitanju odbojka pravila i način igre pokazuju kako je u pitanju jednako elegantan i uzbudljiv sport, a to dobro znaju svi koji preferiraju klađenje na odbojku, posebno kada je ovaj tip zabave podržan sjajnim kvotama i vrhunskom ponudom igara, kao što je slučaj na Balkanu.

Rotacija igrača se obavlja po zonama, a evo i gde su zone u odbojci:

• Zona 1: Ova zona se nalazi u zadnjem desnom delu terena i često je pozicija za servis. Igrači koji se nalaze u ovoj zoni su obično odgovorni za prijem i odbranu u zadnjem delu terena;
• Zona 2: Ovo je prednja desna zona, gde se često nalaze desni napadači i blokeri. Igrači u ovoj zoni su ključni za napade sa desne strane terena i učestvuju u blokiranju protivničkih smečeva;
• Zona 3: Srednja prednja zona, gde se obično nalaze blokeri sredine. Ovi igrači su odgovorni za blokiranje napada iz svih zona i često učestvuju u brzim napadima kroz sredinu terena;
• Zona 4: Ova zona se nalazi u prednjem levom delu terena i obično je pozicija za levog napadača ili smečera. Igrači u ovoj zoni su odgovorni za napade sa leve strane i blokiranje napada sa protivničke desne strane;
• Zona 5: Zadnja leva zona, gde se često nalaze igrači zaduženi za odbranu i prijem servisa. Igrači u ovoj zoni su ključni za pokrivanje zadnjeg dela terena i podršku u odbrani;
• Zona 6: Srednja zadnja zona, koja je pozicija za libera ili zadnjeg odbrambenog igrača. Ovi igrači su odgovorni za prijem servisa, odbranu i podršku dizačima u organizaciji napada.

Odbojkaška pravila bodovanja i osvajanje poena

Odbojka koristi "rally scoring" sistem, što znači da se poen osvaja na svakoj akciji, bez obzira na to koja ekipa servira. Ekipa koja osvoji poen dobija pravo na sledeći servis. Poen se može osvojiti na nekoliko načina:

• uspešan napad ili smeč koji protivnička ekipa ne može da odbrani;
• greška protivničke ekipe (npr. lopta izvan granica terena, dodir mreže, više od tri dodira lopte pre vraćanja preko mreže);
• greška u rotaciji.

Prva četiri seta se igraju do 25 poena, ali ekipa mora imati najmanje dva poena razlike da bi osvojila set (npr. 25:23, 26:24). Ako je rezultat meča 2:2 u setovima, igra se peti set do 15 poena, opet sa najmanje dva poena razlike (npr. 15:13). Odbojkaški meč se igra na tri dobijena seta. Prva ekipa koja osvoji tri seta pobednik je meča, i ako ekipa osvoji tri seta pre protivničke ekipe, meč se završava i preostali setovi se ne igraju.

U prva dva seta, postoje tehnički tajm-autovi kada ekipa stigne do 8 i 16 poena. Ovi tajm-autovi traju po 60 sekundi. Svaka ekipa ima pravo na dva obična tajm-auta po setu, svaki u trajanju od 30 sekundi. Ako je rezultat izjednačen pri završetku seta (npr. 24-24 u setovima do 25 poena), igra se dok jedna ekipa ne ostvari dva poena prednosti.

Dimenzije odbojkaškog terena

Dimenzije odbojkaškog terena su standardizovane prema pravilima Međunarodne odbojkaške federacije (FIVB). Odbojkaški teren je pravougaonog oblika, dimenzija 18 metara dužine i 9 metara širine. 

Teren je podeljen na dve jednake polovine mrežom koja se postavlja preko središnje linije. Visina mreže se razlikuje za mušku i žensku odbojku. Za muške timove, visina mreže je 2,43 metra, dok je za ženske timove visina mreže 2,24 metra. Mreža je široka 1 metar i dužina joj je 9,5 do 10 metara, tako da prelazi širinu terena sa dodatnim prostorom za pričvršćivanje.

Svi delovi terena su ograničeni linijama širine 5 cm, koje su uključene u dimenzije terena. Linija koja se prostire ispod mreže deli teren na dve jednake polovine, svaka od 9 metara x 9 metara. Napadačka linija je udaljena 3 metra od sredine terena na obe strane i označava područje unutar kojeg prednji igrači mogu napadati loptu. 

Oko terena treba biti slobodan prostor širine najmanje 3 metra sa svih strana, što omogućava igračima da se slobodno kreću izvan terena tokom igre.

Osnovni potezi i elementi odbojke

Osnovni udarci koji se koriste u odbojci i način na koji se izvode kako bi manipulacija lopte bila izvedena na najbolji mogući način:

• Servis u odbojci kao početni udarac koji pokreće igru. Postoje različite vrste servisa:
• Gornji servis: Igrač baca loptu visoko i udara je iznad glave sa ispruženom rukom.
• Donji servis: Igrač drži loptu jednom rukom i udara je drugom rukom iz donje pozicije.
• Skok servis: Naprednija tehnika gde igrač skače i udara loptu u visokom luku, dajući joj dodatnu brzinu i spin.
• Prijem servisa u odbojci: Ovaj udarac se koristi za primanje servisa protivnika ili niske lopte. Igrač koristi podlaktice da ublaži udarac lopte i usmeri je ka dizaču;
• Podizanje: Tehnika koja omogućava da se lopta namesti za napadača. Dizač koristi vrhove prstiju da precizno podigne loptu u visokom luku, čime omogućava napadaču da smečuje što je preciznije i jače moguće;
• Napad: Snažan udarac kojim igrač pokušava da pošalje loptu na protivničku stranu terena. Igrač skače i udara loptu dlanom, a cilja praznine u polju ili igrače sa slabijim odbrambenim sposobnostima;
• Blok u odbojci: defanzivni potez koji se koristi za zaustavljanje ili usmeravanje napada protivnika. Igrači skaču sa ispruženim rukama i pokušavaju da zaustave loptu iznad mreže;
• Lob: Lagani udarac kojim igrač nežno prebacuje loptu preko bloka protivnika, ciljajući otvorene prostore na terenu. Ovaj potez se koristi kada je blok protivnika jak i teško ga je probiti smečom;
• Slobodna lopta: Kada ekipa nije u poziciji za snažan napad, loptu šalju na protivničku stranu u visokom luku. Ovo omogućava ekipi da se reorganizuje za sledeću akciju.

Ovo su bile sve najvažnija odbojkaška pravila u pozicije u odbojci, tako da ste sada spremni za uživanje u gledanju, praćenju i igranju ovog sporta. Kada se uhodate sa pravilima igre u potpunosti, praćenje odbojke možete da začinite dodatno uz tiket na uživo klađenje na odbojku, kada će vam vas svaki udarac držati na ivici stolice.

Registrujte nalog na Balkan Betu i pratite promenu kvota uživo, kako bi online u samo nekoliko sekundi uhvatili najbolje dobitke!